ძნელი დასაჯერებელია, რომ საბჭოთა დროში ადგილი ჰქონდა ისეთ საკვირველ ამბავს, როგორიც იყო საქართველოში დაბადებული რუსი პოეტის, ვლადიმირ მაიაკოვსკისა და გათხოვილი ქალის, ლილია ბრიკის სიყვარულის ისტორიას. იყო კი ეს სიყვარული? ბევრი თვლის რომ იყო... შეიძლება დროებითი, შესაძლოა თავქარიანიც, მაგრამ მაინც იყო...
ლილია უკვე ოსიპ ბრიკის მეუღლე იყო, როცა მაიაკოვსკის შეხვდა. მათ სახლში იკრიბებოდნენ ხოლმე მხატვრები, პოეტები, პოლიტიკოსები, რომლებსაც ლილია ხშირად ეკეკლუცებოდა და ზოგჯერ საკმაოდ მოურიდებლადაც იქცეოდა. ოსიპი, რომელსაც კარგად ესმოდა, რომ მისი მშვენიერი მეუღლე ბევრ მამაკაცს ახვევდა თავბრუს, ცდილობდა ქალის ამ საქციელისთვის ყურადღება არ მიექცია.
1915 წელს, ლილიას დამ, ცნობილმა ფრანგმა მწერალმა, ელზამ (ელზა ტრიოლე) ბრიკებს თავისი ახლო მეგობარი და თაყვანისმცემელი, დამწყები პოეტი, ვლადიმირ მაიაკოვსკი გააცნო. ელზას მოსწონდა მაიაკოვსკი და დარჩენილი ცხოვრების მასთან გატარება სურდა. ახალგაზრდა პოეტმა ახლად გაცნობილ ოჯახში თავისი ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ლექსი - "ღრუბელი შარვლით" ("Облако в штанах") წაიკითხა...
და სწორედ იმ საღამოს დაიწყო ყველაფერი...
"ბრიკებს თავდავიწყებით შეუყვარდათ მაიაკოვსკის პოეზია, ვალოდიას კი თავდავიწყებით შეუყვარდა ლილია, " - იხსენებდა მოგვიანებით ელზა.
რამდენიმე დღის შემდეგ მაიაკოვსკიმ ბრიკებს სთხოვა მათთან ცხოვრების ნება დაერთოთ, რადგან "ლილია იურიევნა შეუყვარდა". ქალმაც თანხმობა მისცა, ოსიპი კი იძულებული გახდა თავქარიანი მეუღლის ახალ გამოხდომას შერიგებოდა.
ასე დაიწყო გასული საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე ხმაურიანი რომანი - "სამთა ქორწილი". ლილია ყველას უხსნიდა, რომ "ოსიასთან ინტიმური ურთიერთობები დიდი ხანია წარსულს ჩაბარდა", უცნაური სამეული მაინც ერთ ჭერქვეშ განაგრძობდა ცხოვრებას. მოგვიანებით ლილია თავის მემუარებში დაწერს: "მიყვარდა ოსიასთან სიყვარულით დაკავება. ვალოდიას სამზარეულოში ვკეტავდით. მას კი ჩვენთან გამოსვლა უნდოდა, ცდილობდა კარი გამოემტვრია, ფრჩხილებით ფხაჭნიდა, ტიროდა".
პეტროგრადში მდებარე ბრიკების ბინა ერთგვარ სალონად იქცა, სადაც იკრიბებოდნენ მწერლები, ფილოლოგები და ბოჰემის სხვა წარმომადგენლები. მეუღლეებმა თავიდანვე შენიშნეს მაიაკოვსკის დიდი პოეტური ნიჭი და დაეხმარნენ პოემის "ღრუბელი შარვალში" ("Облако в штанах") გამოქვეყნებაში. პოეტი აღმერთებდა ლილიას, მას თავის ცოლს ეძახდა.
ერთხელ მაიაკოვსკიმ ლილია ბრიკს ბეჭედიც აჩუქა, რომელზეც მხოლოდ სამი ასო იყო ამოტვიფრული - ЛЮБ - Лиля Юрьевна Брик (ქალის სრულის სახელის ინიციალები). მაგრამ ბეჭდის დატრიალების შემთხვევაში გამოდიოდა სიტყვა люблю ("მიყვარხარ"). ამგვარად, პოეტი კიდევ ერთხელ უხსნიდა სიყვარულს საყვარელ ქალს. ამბობენ, ლილია ბრიკს ეს ბეჭედი სიკვდილამდე არ მოუხსნია.
ლილიას კაცების მიმართ თავისებური მიდგომა ჰქონდა, რომელიც, მისივე თქმით, ყოველთვის ამართლებდა: "კაცს უნდა შთააგონო, რომ შესანიშნავი, უფრო მეტიც, გენიალურია და რომ სხვები ამას ვერ ამჩნევენ. და უფლება უნდა მისცე იმის, რის უფლებასაც სახლში არ აძლევენ. მაგალითად, სიგარეტის მოწევის, თავის ნებაზე წასვლის. დანარჩენს კარგი ფეხსაცმელი და აბრეშუმის თეთრეული გააკეთებს."
მათი "ოჯახი" მართლაც რომ უცნაური იყო: ოსიპ ბრიკს ცალკე საყვარელი ჰყავდა, ლილიას რომანები ჰქონდა არაერთ მამაკაცთან, მაიაკოვსკი კი ქალებს არ იკლებდა. დასავლეთ ევროპასა და აშშ-ში მოგზაურობების დროს უამრავ ერთდღიან რომანს აბამდა, რომელთა შესახებაც ლილიას ღიად უყვებოდა, არც ქალი უმალავდა თავის საყვარლებს...
და მაინც, მათ შორის საოცარი ემოციური მიმოწერა იმართებოდა: "ჩასვლის პირველივე დღე შენი საჩუქრების შეძენას დავუთმე, - წერდა პოეტი პარიზიდან მოსკოვში, - შენთვის ჩანთა შევუკვეთე და ქუდები გიყიდე. ამის შემდეგ პიჟამოებს შეგირჩევ." ლილია კი პასუხობდა: "ჩემო საყვარელო ლეკვო, არ დამვიწყებიხარ... საშინლად მიყვარხარ. შენს ბეჭედს არასოდეს ვიხსნი..."
1930 წლის აპრილში ბრიკები ბერლინში გაემგზავრნენ. მაიაკოვსკიმ ისინი სადგურზე გააცილა. რამდენიმე დღის შემდეგ, მეუღლეებს სასტუმროში მოსკოვიდან ტელეგრამა მიუვიდათ: "დღეს დილით ვალოდიამ თავი მოიკლა". ეს მოხდა 1930 წლის 14 აპრილს. მაიაკოვსკიმ წერილი დატოვა, რომელშიც სხვა ფრაზებს შორის იყო შემდეგი ფრაზაც: "Лиля, люби меня" ("ლილია, გიყვარდე"). პოეტის სიკვდილის დროს ლილია 39 წლის იყო. ქალს წინ კიდევ ხანგრძლივი და საინტერესო ცხოვრება ელოდა. ლილია ბრიკი 1978 წელს გარდაიცვალა, დიდი რაოდენობით საძილე წამლის მიღებით...
კიდევ ერთ, გაცილებით უფრო ლამაზ ისტორიას წარმოადგენს ვლადიმირ მაიაკოვსკისა და პარიზში მცხოვრებ ტატიანა იაკოვლევას ურთიერთობა. სრულიად უჩვეულო ამბავი, რომელზეც საფრანგეთში ლეგენდები დადის...
მაიაკოვსკის ყველაზე შთამყეჭდავი სასიყვარულო ისტორია, რომელიც პარიზში ლეგენდად იქცა
მათ არაფერი ჰქონდათ საერთო. 22 წლის კეთილშობილი და დახვეწილი, პუშკინსა და ტიუტჩევზე აღზრდილი, პარიზში მცხოვრები რუსი ემიგრანტი ქალბატონი სრულიად არ აღიქვამდა სერიოზულად მასზე 3 წლით უფროსი პოეტის უხეშ, "დაგლეჯილ", მიკიბ-მოკიბულ ლექსებს. არც რეალურ ცხოვრებაში უგდებდა ყურს მის სიტყვებს.
შმაგი, ფიხცი, მებრძოლი ხასიათის ახალგაზრდა ქალს აშინებდა თავისი აღვირახსნილი ვნებით. იგი ვერც ძაღლურმა ერთგულებამ მოალბო, ვერც სიტყვამ. ქალი გულგრილი დარჩა. და მაიაკოვსკი მარტო გაემგზვრა მოსკოვში.
ამ მყისიერად დაბადებული და არშემდგარი სიყვარულისგან დარჩა მხოლოდ საიდუმლო დარდი, თაობებს კი შემორჩათ სექსი - "წერილი ტატიანა იაკოვლევას", სიტყვებით: «Я все равно тебя когда-нибудь возьму - Одну или вдвоем с Парижем!»
ქალს კი დარჩა ყვავილები...
პარიზში მოღვაწეობისას მიღებული მთელი ჰონორარი მაიაკოვსკიმ გადარიცხა ცნობილი ყვავილების მაღაზიის ანგარიშზე ერთადერთი მითითებით: კვირაში რამდენჯერმე უნდა მიეტანათ ტატიანა იაკოვლევასათვის თაიგული, რომელიც შედგებოდა ყველაზე უჩვეულო და ლამაზი ყვავილებისგან - ჰორტენზიების, პარმის იების, შავი ტიტების, ჩაის ვარდების, ორქიდეების, ასტრებისა ან ქრიზანთემებისგან. პარიზული ფირმა, რომელსაც საკმაოდ კარგი რეპუტაცია ჰქონდა, ზედმიწევნით ასრულებდა შეშლილი კლიენტის ამ უცნაურ თხოვნას - და მას შემდეგ, მიუხედავად ამინდისა თუ წელიწადის დროისა, კვირაში რამდენჯერმე ტატიანა იაკოვლევას სახლის კარზე ისმოდა კაკუნი, კურიერს შეჰქონდა ულამაზესი თაიგული და ამბობდა: "მაიაკოვსკისგან". 1930 წელს პოეტი გარდაიცვალა - ამ ამბავმა ქალს თავზარი დასცა... ის უკვე მიეჩვია იმას, რომ შეშლილი პოეტი გამუდმებით იჭრებოდა მის ცხოვრებაში; შეეჩვია იმ აზრს, რომ სადღაც იქ მასზე შეყვარებული მამაკაცია და ყვავილებს უგზავნის. დიახ, ისინი ერთამანეთს საერთოდ არ ხვდებოდნენ, მაგრამ ის ფაქტი, რომ არსებობდა ადამიანი, რომელსაც ასე ძალიან უყვარდა, გავლენას ახდენდა ყველაფერზე, რაც ქალის ცხოვრებაში ხდებოდა: ისევე, როგორც მთვარე ახდენს გავლენას ყველაფერზე, რაც დედამიწაზე არსებობს, მხოლოდ იმიტომ, რომ გამუდმებით ტრიალებს მის ახლოს.
ტატიანამ უკვე აღარ იცოდა როგორ გაეგრძელებინა ცხოვრება - ცხოვრება ამ გიჟური, ყავილებში ჩაფლული სიყვარულის გარეშე. მაგრამ მითითებაში, რომელიც პოეტმა პარიზულ საყვავილეს დაუტოვა, მის სიკვდილზე არაფერი იყო ნათქვამი. ამიტომ, პოეტის გარდაცვალების მეორე დღეს ქალის სახლის ზღურბლზე ისევ გამოჩნდა კურიერი ულამაზესი თაიგულით ხელში და ისევ გაისმა უცვლელი სიტყვა: "მაიაკოვსკისგან".
ამბობენ, დიდი სიყვარული სიკვდილზე ძლიერიაო, მაგრამ ყველა როდი ახერხებს ამ ყოველივეს რეალობაში განხორციელებას. ვლადიმირ მაიაკოვსკიმ კი ეს შეძლო. გადიოდა წლები, ყვავილები კი მოჰქონდათ და მოჰქონდათ...
მეორე მსოფლიო ომის წლებში, როცა პარიზი გერმანელების მიერ იყო ოკუპირებული, ტატიანა იაკოვლევასთვის თავის რჩენის ერთადერთი საშუალება იყო ბულვარში ამ ულამაზესი თაიგულების გაყიდვა. რამდენიმე წლის მანძილზე მაიაკოვსკის სიყვარული ქალს შიმშილით სიკვდილისგან თავის დახსნაში ეხმარებოდა. შემდეგ პარიზი გაათავისუფლეს. ტატიანა სხვებთან ერთად ბედნიერებისგან ტიროდა და ომის დამთავრებას ზეიმობდა. თაიგულები კი მოჰქონდათ და მოჰქონდათ...
კურიერები იზრდებოდნენ ქალის თვალწინ, ძველებს ახლები ცვლიდნენ. და ამ ახლებმა უკვე იცოდნენ, რო დიდი ლეგენდის ნაწილი ხდებოდნენ. და რაღაც პაროლივით, რომელიც თითქოს უსასრულობაში შესასვლელ საშვს იძლეოდა, მომღიმარი სახით ამბობდნენ: "მაიაკოვსკისგან". მაიაკოვსკისგან გამოგზავნილი ყვავილები პარიზის ისტორია გახდა.
და მაინც, რა იყო ეს - ლამაზი ლეგენდა თუ ნამდვილი ამბავი? ერთხელ, 70-იანი წლების ბოლოს პარიზში მოხვდა საბჭოთა ინჟინერი არკადი რივლინი, რომელსაც ახალგაზრდობაში ეს ამბავი დედისგან ჰქონდა გაგონილი. ტატიანა იაკოვლევა ისევ ცოცხალი იყო და სიამოვნებით მიიღო თანამემამულე, ჩაით გაუმასპინძლდა და დიდხანს ისაუბრეს.
მის მყუდრო სახლში ყველგან ყვავილები იყო. არკადი რივლინს ცოტა ეუხერხულებოდა ასეთი კეთილშობილი, მოხუცი ქალბატონისთვის ახალგაზრდობის დროინდელ რომანზე ეკითხა. მაგრამ თავი მაინც ვერ შეიკავა და შეეკითხა, მართალი იყო თუ არა, რომ მაიაკოვსკის გამოგზავნილმა ყვავილებმა ომის დროს მას სიცოცხლე შეუნარჩუნა? თუ ეს მხოლოდ ლამაზი ზღაპარი იყო? ხომ წარმოუდგენელია, რომ ამდენი წლის მანძილზე... - მიირთვით ჩაი, - უპასუხა ტატიანამ, - მიირთვით ჩაი. ხომ არსად გეჩქარებათ?
და ამ დროს კარზე ზარი გაისმა... საბჭოთა ინჟინერს ცხოვრებაში მანამდე არასოდეს ენახა ასეთი ძვირფასი თაიგული, რომლის უკან თითქმის არ ჩანდა კურიერი, თაიგული ოქროსფერი იაპონური ქრიზანთემებისა, რომლებიც მზის სხივებს ჰგავდა. და მზეზე მბრწყინავი ამ სილამაზის მიღმა კურიერის ხმამ წარმოთქვა: "მაიაკოვსკისგან".