სამოქალაქო ტრანსპორტით მგზავრობა რიგითი მოქალაქეებისთვის იაფია, ყოველ შემთხვევაში - ასე ფიქრობს ადგილობრივი ხელისუფლება. თუმცა, მგზავრობა, შესაძლოა, ზოგჯერ გაცილებით მეტიც დაგიჯდეს, ვიდრე ეს ჩვეულებრივი ტარიფითაა განსაზღვრული. ეს იმ შემთხვევაში, თუ საკუთარ ჯიბეს ან ხელჩანთას ყურადღებით არ მოეპყარი, ან კიდევ - სხვის „დასახმარებლად“ თუნდაც თვალი დაახამხამე. ამგვარი ფაქტ(ებ)ის მოწმე, შეიძლება, თითოეული ჩვენგანი ნებისმიერ დროს გახდეს და, უარეს შემთხვევაში, მსხვერპლის როლშიც აღმოჩნდეს.
„ხელოვნების დარგი“, რომლის შემოქმედებითი სცენა ტრანსპორტია, მავანისათვის პრიორიტეტულ საქმედ ითვლება - ჯიბის ქურდების სამოქმედო არეალი, ძირითადად, ავტობუსები და მიკროავტობუსებია, ტროლეიბუსების მგზავრებს კი „თავის გაჭირვება“ ჰყოფნით. ყოველ შემთხვევაში, ასე ფიქრობს ჯ. რომელიც, სრულიად შემთხვევით, ჩემი რესპონდენტი აღმოჩნდა.
ყველაფერი ასე დაიწყო... ხალხით გადაჭედილ „მარშრუტკაში“ ახალგაზრდა მამაკაცი მანდილოსნის ხელჩანთის გახსნას ცდილობდა. ეს ჩემთვის და რამდენიმე მგზავრისთვის შეუმჩნეველი არ დარჩენილა. „საქმე“ არ გამოვიდა და პირველსავე გაჩერებაზე ახალგაზრდა ბიჭი უმალ ჩავიდა. ჩავყევი და მასთან გასაუბრება ვცადე.
- რა გინდა, პოლიციელი ხარ?
- არა. უბრალოდ, თქვენი გაცნობა მაინტერესებს...
- საქმე არა გაქვს?
- არა.
- მაშინ, ვიაროთ.
- და თან ვისაუბროთ.
- რა გაინტერესებს ჩემგან?
- იცი, ასეთი შემთხვევის „მსხვერპლი“ მეც რამდენჯერმე აღმოვჩნდი. მარტო მუშაობ?
- ხო, მარტო ვმუშაობ.
- გოგონაც არ გეხმარება?
- გოგონები რამდენიმეკაციან ჯგუფებს ეხმარებიან, რომლებიც საშიშნი არ არიან. მე კი ყველაზე საშიში ვარ, რადგან მარტო „ვჩალიჩობ“ და დაცვისათვის ყველაფერს გამოვიყენებ. მეტი ყურადღების დაძაბვაც მიწევს.
- ჯგუფები როგორ მუშაობენ?
- ეს მათ ჰკითხე.
- მართალია, რომ ჯგუფში სამი და მეტი კაცი მუშაობს?
- იცი, რა, რამდენიმე „კარმანჩიკულ“ რჩევას მოგცემ და შემეშვი.
- კარგი, შევთანხმდით.
- ჯგუფს ერთი ქალი მაინც ახლავს, რომელიც გამომწვევადაა ჩაცმული. იგი, ძირითადად, მამაკაცის ჯიბეზე მუშაობს და შენთვის საშიში არ არის, იმიტომ, რომ ქალი ხარ. მისი ჩაცმულობით ის კაცებზე მეტ შთაბეჭდილებას ახდენს და სწორედ ამით ტყუვდებიან ისინიც.
- მაინც, როგორ ახერხებთ შეუმჩნეველ „მუშაობას“?
- „მარშრუტკაში“ ქურდობა, ძირითადად, ჩასვლისა და ამოსვლის დროს ხდება, როცა ადამიანი მოხრილია. ის ამ მომენტში ტრანსპორტში მალე ასვლას, ან პირიქით-ჩასვლას ცდილობს. სწორედ ამ მომენტში ცარიელდება მათი ჯიბეებიც. ავტობუსში კი ძარცვა ხალხმრავლობის დროს ხდება, რაც „ინვალიდ“ ჯიბის ქურდებს უფრო კარგად გამოსდით: ისინი ხალხის თვალში შეცოდების გრძნობას იწვევენ, წაბარბაცების დროს პატივისცემით ადგილსაც კი უთმობენ, წაბარბაცება ფულის შოვნის ყველაზე იოლი და სწრაფი ხერხია. რადგან მათ „კედელი“ არ სჭირდებათ.
- „კედელი“ რას ნიშნავს?
- „კედელი“ ჯგუფის ერთი წევრია, რომელიც ძირითად მომუშავეს ფარავს; და კიდევ ერთი, ყველა „კარმანჩიკის“ სავიზიტო ბარათი გრძელი და მოქნილი თითებია, რაც, საბოლოო ჯამში, პროფესიონალს გხდის.
- შენ ყველაზე დიდი ფული რამდენი გიშოვია დღეში?
- მე ხუთი ლარიც მიშოვია და 500-იც. ეს იმ დღის იღბალზეა დამოკიდებული.
- ამბობენ, მძღოლები „კარმანჩიკების“ მეწილეები არიანო?
- მე წილში არავინ არ მიზის. ზოგჯერ მძღოლი აზრზე არ არის, მე ვინ ვარ და რატომ ავედი ტრანსპორტში. მე, შეიძლება, ერთ რეისზე ერთი თეთრიც ვერ ვიშოვო და მძღოლს რაღა უნდა მივცე?! თუმცა, ჯგუფებზე ანალოგიურს ვერ გეტყვი.
- „კარმანჩიკები“ ერთმანეთს ხელს არ უშლით?
- შენ მეტისმეტად ბევრის გაგება გსურს.
- მარშრუტები მართლა გაყოფილი გაქვთ?
- მე არავისთან არაფერი მაქვს გაყოფილი, ხელსაც არავის ვუშლი და არც მე მიშლის ვინმე ხელს. კიდევ რამე გაინტერესებს?
- არა, გმადლობ.
დაახლოებით ასეთი სახის საუბარი იყო „ჯ“-სთან, თუმცა ამ უკანასკნელმა არც კი იცოდა, რომ უკვე კარგა ხანია, „კარმანჩიკების“ წინააღმდეგ მებრძოლი სამსახური პოლიციაში არ არსებობს. ასეთი განყოფილება წლების წინ მხოლოდ დიდ ქალაქებში არსებობდა. ამჯერად ქურდების ეს კატეგორია სამართალდამცველებისთვის და, როგორც ამბობენ, „ქურდებისთვისაც“ უკონტროლოდ რჩება. თუმცა, ნაკლებ სავარაუდოა, რომ პოლიციაში მიმდინარე რეორგანიზაციისა და შემცირებების ფონზე, ვინმეს სამოქალაქო ტრანსპორტში მომუშავე, გადაცმული პოლიციელის სპეციალური შტატის გამოყოფა მოაგონდეს.
სალომე ეფრემიძე
გაზეთ P.S.-ის არქივიდან, 2005 წელი, 18-24 იანვარი, №16 (320)